غزل شمارهٔ ۱۴۸
از پـــــی شــــمــــس حــــق و دیــــن دیــــده گــــریــــان مــــا
از پــــــی آن آفــــــتـــــابـــــســـــت اشـــــک چـــــون بـــــاران مـــــا
کـــشـــتـــی آن نـــوح کـــی بـــیـــنـــیـــم هـــنـــگـــام وصــال
چــــونــــک هـــســـتـــی‌هـــا نـــمـــانـــد از پـــی طـــوفـــان مـــا
جسم ما پنهان شود در بحر باد اوصاف خویش
رو نـــمـــایـــد کـــشـــتـــی آن نـــوح بـــس پـــنـــهــان مــا
بـحـر و هـجـران رو نـهـد در وصـل و سـاحل رو دهد
پـــس بـــرویـــد جــمــلــه عــالــم لــالــه و ریــحــان مــا
هــــر چــــه مــــی‌بــــاریــــد اکــــنـــون دیـــده گـــریـــان مـــا
ســـر آن پـــیـــدا کـــنـــد صـــد گـــلـــشـــن خـــنـــدان مـــا
شـرق و غـرب ایـن زمـیـن از گـلـسـتـان یـک سـان شود
خـــار و خــس پــیــدا نــبــاشــد در گــل یــک ســان مــا
زیـــر هـــر گـــلـــبـــن نـــشـــســتــه مــاه رویــی زهــره رخ
چـــــنـــــگ عـــــشـــــرت مـــــی‌نــــوازد از پــــی خــــاقــــان مــــا
هــر زمـان شـهـره بـتـی بـیـنـی کـه از هـر گـوشـه‌ای
جـــــام مـــــی را مـــــی‌دهــــد در دســــت بــــادســــتــــان مــــا
دیــــده نــــادیــــده مــــا بــــوســــه دیــــده زان بـــتـــان
تــــا ز حــــیــــرانــــی گــــذشــــتــــه دیــــده حــــیــــران مـــا
جـــان ســـودا نـــعـــره زن‌هـــا ایـــن بـــتـــان ســـیـــمـــبـــر
دل گــــود احــــســــنــــت عــــیــــش خــــوب بــــی‌پـــایـــان مـــا
خــــاک تــــبــــریــــزســـت انـــدر رغـــبـــت لـــطـــف و صـــفـــا
چـــون صـــفـــای کـــوثــر و چــون چــشــمــه حــیــوان مــا
غزل شمارهٔ ۱۴۹
خـــدمـــت شـــمـــس حـــق و دیـــن یــادگــارت ســاقــیــا
بـــاده گـــردان چـــیـــســـت آخـــر داردارت ســـاقـــیــا
ســـاقـــی گـــلـــرخ ز مـــی ایـــن عــقــل مــا را خــار نــه
تــا بــگــردد جــمــلــه گــل ایــن خـارخـارت سـاقـیـا
جام چون طاووس پران کن به گرد باغ بزم
تـا چـو طـاووسـی شـود ایـن زهـر و مـارت ساقیا
کــار را بــگــذار مــی را بــار کــن بــر اســب جــام
تــا ز کــیــوان بـگـذرد ایـن کـار و بـارت سـاقـیـا
تـا تـو بـاشـی در عـزیـزی‌هـا به بند خود دری
مــی‌کــنــد ای ســخــت جــان خــاکــی خــوارت ســاقــیـا
چــشــمــه رواق مــی را نــحــل بــگـشـا سـوی عـیـش
تـا ز چـشـمـه مـی‌شـود هر چشم و چارت ساقیا
عــقــل نــامـحـرم بـرون ران تـو ز خـلـوت زان شـراب
تـــا نـــمـــایــد آن صــنــم رخــســار نــارت ســاقــیــا
بـیـخـودی از مـی بـگـیر و از خودی رو بر کنار
تـــا بــگــیــرد در کــنــار خــویــش یــارت ســاقــیــا
تـو شـوی از دسـت بـینی عیش خود را بر کنار
چــون بــگــیــرد در بــر سـیـمـیـن کـنـارت سـاقـیـا
گـاه تـو گـیـری بـه بر در یار را از بیخودی
چـونـک بـیـخـودتـر شـدی گـیـرد کـنـارت سـاقـیـا
از مــــی تــــبـــریـــز گـــردان کـــن پـــیـــاپـــی رطـــل‌هـــا
تــــا بــــبــــرد تــــارهــــای چــــنـــگ عـــارت ســـاقـــیـــا
غزل شمارهٔ ۱۵۰
درد شـــمـــس الـــدیـــن بــود ســرمــایــه درمــان مــا
بــی ســر و ســامــان عــشــقــش بــود ســامــان مــا
آن خـــیـــال جـــان فـــزای بـــخـــت ســـاز بــی‌نــظــیــر
هــــم امــــیــــر مــــجـــلـــس و هـــم ســـاقـــی گـــردان مـــا
در رخ جــان بــخــش او بــخــشــیــدن جـان هـر زمـان
گــشــتــه در مــسـتـی جـان هـم سـهـل و هـم آسـان مـا
صـد هـزاران هـمـچـو مـا در حـسـن او حـیـران شود
کـــانـــدر آن جـــا گـــم شـــود جـــان و دل حــیــران مــا
خوش خوش اندر بحر بی‌پایان او غوطی خورد
تــــا ابـــدهـــای ابـــد خـــود ایـــن ســـر و پـــایـــان مـــا
شــکــر ایــزد را کــه جــمــلــه چــشــمــه حــیــوان‌هــا
تــیــره بــاشــد پــیـش لـطـف چـشـمـه حـیـوان مـا
شـــرم آرد جــان و دل تــا ســجــده آرد هــوشــیــار
پـــیــش چــشــم مــســت مــخــمــور خــوش جــانــان مــا
دیـــو گـــیـــرد عـــشـــق را از غــصــه هــم ایــن عــقــل را
نــــاگــــهــــان گــــیــــرد گــــلـــوی عـــقـــل آدم ســـان مـــا
پـس بـرآرد نـیـش خونی کز سرش خون می‌چکد
پــــس ز جـــان عـــقـــل بـــگـــشـــایـــد رگ شـــیـــران مـــا
در دهـــــــان عـــــــقـــــــل ریــــــزد خــــــون او را بــــــردوام
تــــــا رهــــــانــــــد روح را از دام و از دســـــتـــــان مـــــا
تــا بــشــایــد خـدمـت مـخـدوم جـان‌هـا شـمـس دیـن
آن قـــبـــاد و ســـنـــجـــر و اســـکـــنـــدر و خـــاقـــان مــا
تـا ز خـاک پاش بگشاید دو چشم سر به غیب
تـــــا بـــــبـــــیـــــنـــــد حــــال اولــــیــــان و آخــــریــــان مــــا
شـــکـــر آن را ســـوی تـــبـــریـــز مـــعــظــم رو نــهــد
کـــز زمـــیـــنـــش مــی‌بــرویــد نــرگــس و ریــحــان مــا
غزل شمارهٔ ۱۵۱
سـر بـرون کـن از دریـچـه جـان بـبـیـن عـشاق را
از صـــبـــوحـــی‌هـــای شـــاه آگـــاه کـــن فــســاق را
از عــــنــــایــــت‌هــــای آن شــــاه حــــیــــات انــــگــــیــــز مـــا
جـــان نـــو ده مـــر جـــهـــاد و طــاعــت و انــفــاق مــا
چـــون عـــنـــایـــت‌هــای ابــراهــیــم بــاشــد دســتــگــیــر
ســــر بـــریـــدن کـــی زیـــان دارد دلـــا اســـحـــاق را
طـاق و ایـوانـی بـدیـدم شـاه مـا در وی چو ماه
نــقــش‌هــا مـی‌رسـت و مـی‌شـد در نـهـان آن طـاق را
غـلـبـه جـان‌هـا در آن جـا پـشـت پـا بـر پـشت پا
رنـــــگ رخ‌هـــــا بـــــی‌زبـــــان مـــــی‌گـــــفـــــت آن اذواق را
سـرد گـشـتـی بـاز ذوق مـسـتـی و نقل و سماع
چــون بـدیـدنـدی بـه نـاگـه مـاه خـوب اخـلـاق را
چون بدید آن شاه ما بر در نشسته بندگان
وان در از شـکـلـی کـه نـومـیـدی دهـد مـشـتـاق را
شـاه مـا دسـتـی بـزد بـشـکـسـت آن در را چنانک
چــشــم کــس دیــگــر نــبــیــنــد بــنـد یـا اغـلـاق را
پـاره‌هـای آن در بـشـکـسـتـه سبز و تازه شد
کــنــچ دســت شــه بـرآمـد نـیـسـت مـر احـراق را
جــامــه جــانــی کــه از آب دهــانــش شــســتـه شـد
تـــا چـــه خـــواهـــد کـــرد دســـت و مــنــت دقــاق را
آن کـه در حـبـسـش از او پـیـغـام پـنهانی رسید
مـــســـت آن بـــاشـــد نـــخـــواهـــد وعــده اطــلــاق را
بــوی جــانــش چــون رســد انــدر عــقــیــم ســرمـدی
زود از لـــذت شـــود شـــایـــســـتـــه مــر اعــلــاق را
شـاه جـانـسـت آن خـداونـد دل و سـر شـمـس دیـن
کـــش مـــکـــان تــبــریــز شــد آن چــشــمــه رواق را
ای خــــداونــــدا بــــرای جـــانـــت در هـــجـــرم مـــکـــوب
هـمـچـو گـربـه مـی‌نـگـر آن گـوشـت بـر مـعـلـاق را
ور نــه از تـشـنـیـع و زاری‌هـا جـهـانـی پـر کـنـم
از فــــــــراق خـــــــدمـــــــت آن شـــــــاه مـــــــن آفـــــــاق را
پـــرده صـــبـــرم فـــراق پـــای دارت خـــرق کـــرد
خـــرق عـــادت بـــود انـــدر لـــطـــف ایــن مــخــراق را
غزل شمارهٔ ۱۵۲
دوش آن جـــــانـــــان مـــــا افـــــتـــــان و خـــــیــــزان یــــک قــــبــــا
مـــســـت آمـــد بـــا یـــکـــی جـــامــی پــر از صــرف صــفــا
جـــام مـــی مـــی‌ریـــخـــت ره ره زانــک مــســت مــســت بــود
خــاک ره مــی‌گــشــت مــســت و پــیــش او مــی‌کــوفــت پـا
صـد هـزاران یـوسـف از حـسـنـش چـو مـن حـیـران شده
نــالــه مــی‌کــردنــد کــی پــیــدای پــنــهــان تــا کــجــا
جـان بـه پـیـشش در سجود از خاک ره بد بیشتر
عــــقــــل دیــــوانـــه شـــده نـــعـــره زنـــان کـــه مـــرحـــبـــا
جـــیـــب‌هـــا بـــشـــکـــافـــتـــه آن خــویــشــتــن داران ز عــشــق
دل ســــبــــک مــــانــــنــــد کــــاه و روی‌هــــا چـــون کـــهـــربـــا
عــــالــــمــــی کــــرده خــــرابــــه از بــــرای یــــک کــــرشـــم
وز خــــمــــار چــــشــــم نــــرگــــس عـــالـــمـــی دیـــگـــر هـــبـــا
هـوشـیـاران سـر فـکـنده جمله خود از بیم و ترس
پـــیـــش او صـــف‌هـــا کـــشـــیــده بــی‌دعــا و بــی‌ثــنــا
و آنـــــک مـــــســـــتـــــان خـــــمـــــار جـــــادوی اویـــــنــــد نــــیــــز
چــون ثــنــا گــویــنــد کــز هــســتــی فــتــادســتــنـد جـدا
مــن جــفــاگــر بــی‌وفــا جــســتــم کـه هـم جـامـم شـود
پـــــیـــــش جـــــام او بـــــدیـــــدم مــــســــت افــــتــــاده وفــــا
تــرک و هــنــدو مــســت و بــدمـسـتـی هـمـی‌کـردنـد دوش
چــــون دو خــــصــــم خــــونــــی مــــلــــحــــد دل دوزخ ســــزا
گـــه بـــه پـــای هـــمـــدگـــر چـــون مـــجـــرمـــان مــعــتــرف
مـــی‌فـــتـــادنـــدی بـــه زاری جـــان ســـپـــار و تــن فــدا
بـــاز دســـت هـــمـــدگـــر بـــگـــرفـــتـــه آن هـــنــدو و تــرک
هــــر دو در رو مــــی‌فــــتـــادنـــد پـــیـــش آن مـــه روی مـــا
یـک قـدح پـر کـرد شـاه و داد ظـاهـر آن بـه تـرک
وز نـــهـــان بـــا یـــک قـــدح مـــی‌گــفــت هــنــدو را بــیــا
تــرک را تـاجـی بـه سـر کـایـمـان لـقـب دادم تـو را
بــــر رخ هـــنـــدو نـــهـــاده داغ کـــایـــن کـــفـــرســـت،هـــا
آن یـــکـــی صـــوفـــی مــقــیــم صــومــعــه پــاکــی شــده
ویـــــن مـــــقـــــامـــــر در خـــــرابـــــاتـــــی نــــهــــاده رخــــت‌هــــا
چـــون پـــدیـــد آمـــد ز دور آن فـــتـــنـــه جـــان‌هـــای حـــور
جـام در کـف سـکـر در سـر روی چـون شـمـس الضحی
تـــرس جـــان در صـــومـــعـــه افـــتـــاد زان تــرســاصــنــم
مــــی‌کــــش و زنــــار بــــســــتــــه صــــوفــــیــــان پــــارســـا
وان مــــــقــــــیــــــمـــــان خـــــرابـــــاتـــــی از آن دیـــــوانـــــه تـــــر
مــی‌شــکــســتــنــد خــم‌هــا و مــی‌فــکــنــدنــد چــنــگ و نـا
شور و شر و نفع و ضر و خوف و امن و جان و تن
جـــمـــلـــه را ســـیـــلــاب بــرده مــی‌کــشــانــد ســوی لــا
نـــیـــم شـــب چـــون صـــبـــح شــد آواز دادنــد مــؤذنــان
ایــــهــــا الــــعـــشـــاق قـــومـــوا و اســـتـــعـــدوا لـــلـــصـــلـــا
غزل شمارهٔ ۱۵۳
شــمــع دیــدم گــرد او پــروانـه‌هـا چـون جـمـع‌هـا
شمع کی دیدم که گردد گرد نورش شمع‌ها
شــمــع را چــون بــرفــروزی اشــک ریـزد بـر رخـان
او چـــو بـــفـــروزد رخ عـــاشـــق بـــریــزد دمــع‌هــا
چـــون شـــکـــر گـــفـــتـــار آغـــازد بـــبـــیـــنــی ذره‌هــا
از بــــرای اســــتــــمــــاعــــش واگــــشـــاده ســـمـــع‌هـــا
نــــاامــــیـــدانـــی کـــه از ایـــام‌هـــا بـــفـــســـرده‌انـــد
گــرمــی جــانــش بــرانــگــیــزد ز جــانــشــان طـمـع‌هـا
گــر نــه لــطــف او بــدی بــودی ز جـان‌هـای غـیـور
مــــر مــــرا از ذکــــر نــــام شــــکــــریــــنـــش مـــنـــع‌هـــا
شــمــس دیــن صــدر خــداونـد خـداونـدان بـه حـق
کــز جــمــال جــان او بــازیــب و فـر شـد صـنـع‌هـا
چــون بــر آن آمــد کـه مـر جـسـمـانـیـان را رو دهـد
جـــان صـــدیـــقـــان گـــریـــبــان را دریــد از شــنــع‌هــا
تـــخـــم امـــیـــدی کـــه کـــشـــتـــم از پــی آن آفــتــاب
یـــک نـــظـــر بـــادا از او بــر مــا بــرای یــنــع‌هــا
ســایــه جــســم لــطــیــفــش جــان مــا را جــان‌هــاسـت
یـــا رب آن ســـایـــه بــه مــا واده بــرای طــبــع‌هــا
غزل شمارهٔ ۱۵۴
دیــده حــاصــل کــن دلــا آنــگـه بـبـیـن تـبـریـز را
بـی بـصـیـرت کـی تـوان دیـدن چـنـین تبریز را
هــر چــه بـر افـلـاک روحـانـیـسـت از بـهـر شـرف
مــی‌نــهــد بــر خــاک پـنـهـانـی جـبـیـن تـبـریـز را
پـا نـهـادی بـر فلک از کبر و نخوت بی‌درنگ
گـر بـه چـشم سر بدیدستی زمین تبریز را
روح حــیــوانــی تــو را و عــقــل شــب کـوری دگـر
بــا هــمــیــن دیــده دلــا بـیـنـی هـمـیـن تـبـریـز را
تــو اگــر اوصـاف خـواهـی هـسـت فـردوس بـریـن
از صـفـا و نـور سـر بـنـده کـمـیـن تبریز را
نــفــس تــو عــجـل سـمـیـن و تـو مـثـال سـامـری
چــون شــنــاســد دیـده عـجـل سـمـیـن تـبـریـز را
هــمــچـو دریـایـیـسـت تـبـریـز از جـواهـر و ز درر
چــشــم درنــایــد دو صــد در ثــمـیـن تـبـریـز را
گــر بــدان افــلــاک کــایــن افــلــاک گـردانـسـت از آن
وافــروشــی هــســت بــر جــانــت غــبــیــن تــبـریـز را
گر نه جسمستی تو را من گفتمی بهر مثال
جـــوهـــریـــن یـــا از زمـــرد یـــا زریــن تــبــریــز را
چــون هــمــه روحــانــیــون روح قــدســی عـاجـزنـد
چــون بــدانــی تــو بــدیــن رای رزیــن تـبـریـز را
چــون درخــتــی را نـبـیـنـی مـرغ کـی بـیـنـی بـرو
پـس چـه گویم با تو جان جان این تبریز را
غزل شمارهٔ ۱۵۵
از فــــراق شــــمــــس دیــــن افــــتـــاده‌ام در تـــنـــگـــنـــا
او مـــــســـــیـــــح روزگــــار و درد چــــشــــمــــم بــــی‌دوا
گـــر چـــه درد عـــشـــق او خـــود راحـــت جـــان مــنــســت
خــون جــانــم گــر بــریــزد او بــود صــد خــونـبـهـا
عـــــقـــــل آواره شــــده دوش آمــــد و حــــلــــقــــه بــــزد
مــن بــگــفــتــم کــیــســت بــر در بــاز کــن در انــدرآ
گـــفــت آخــر چــون درآیــد خــانــه تــا ســر آتــشــســت
مــــی‌بــــســــوزد هــــر دو عــــالــــم را ز آتــــش‌هــــای لــــا
گــفــتــمـش تـو غـم مـخـور پـا انـدرون نـه مـردوار
تــا کــنــد پــاکــت ز هــســتــی هــســت گــردی ز اجـتـبـا
عـــاقـــبـــت بـــیــنــی مــکــن تــا عــاقــبــت بــیــنــی شــوی
تــا چــو شــیــر حــق بــاشــی در شــجــاعــت لــافـتـی
تــا بــبــیــنــی هــســتــیــت چــون از عـدم سـر بـرزنـد
روح مــــطــــلــــق کــــامــــکــــار و شـــهـــســـوار هـــل اتـــی
جمله عشق و جمله لطف و جمله قدرت جمله دید
گــشــتــه در هــسـتـی شـهـیـد و در عـدم او مـرتـضـی
آن عـــدم نـــامـــی کـــه هـــســـتـــی مـــوج‌هـــا دارد از او
کـــز نـــهـــیـــب و مـــوج او گـــردان شــد صــد آســیــا
انـــدر آن مـــوج انـــدرآیـــی چـــون بـــپـــرســـنـــدت از ایــن
تـو بـگـویـی صـوفـیـم صـوفـی بـخـوانـد مـامـضـی
از مـــیـــان شـــمـــع بــیــنــی بــرفــروزد شــمــع تــو
نــــور شــــمــــعــــت انــــدرآمــــیــــزد بـــه نـــور اولـــیـــا
مــــر تـــو را جـــایـــی بـــرد آن مـــوج دریـــا در فـــنـــا
درربـــــــایـــــــد جـــــــانــــــت را او از ســــــزا و نــــــاســــــزا
لــــیــــک از آســــیــــب جــــانــــت وز صــــفــــای ســــیـــنـــه‌ات
بـی تـو داده بـاغ هـسـتـی را بـسـی نـشـو و نـما
در جـــهـــان مـــحـــو بـــاشـــی هــســت مــطــلــق کــامــران
در حــــریـــم مـــحـــو بـــاشـــی پـــیـــشـــوا و مـــقـــتـــدا
دیــــده‌هــــای کــــون در رویــــت نــــیــــارد بــــنــــگــــریـــد
تــا کــه نـجـهـد دیـده‌اش از شـعـشـعـه آن کـبـریـا
نــاگــهــان گــردی بــخــیــزد زان ســوی مــحــو فــنــا
کــــه تــــو را وهــــمـــی نـــبـــوده زان طـــریـــق مـــاورا
شــــعــــلــــه‌هــــای نــــور بــــیــــنـــی از مـــیـــان گـــردهـــا
مـــحـــو گـــردد نـــور تــو از پــرتــو آن شــعــلــه‌هــا
زو فـروآ تـو ز تـخـت و سـجـده‌ای کـن زانـک هست
آن شــــعــــاع شــــمــــس دیــــن شــــهــــریــــار اصــــفـــیـــا
ور کـــســـی مـــنـــکـــر شـــود انـــدر جـــبـــیـــن او نـــگــر
تــا بــبــیــنــی داغ فــرعــونــی بــر آن جــا قـد طـغـی
تــا نــیــارد ســجــده‌ای بــر خــاک تــبــریــز صــفـا
کــــم نــــگــــردد از جــــبــــیــــنــــش داغ نـــفـــریـــن خـــدا
غزل شمارهٔ ۱۵۶
ای هــــوس‌هــــای دلــــم بــــیــــا بــــیــــا بــــیــــا بـــیـــا
ای مـــراد و حـــاصـــلـــم بـــیـــا بـــیـــا بـــیـــا بــیــا
مـشـکـل و شـوریده‌ام چون زلف تو چون زلف تو
ای گـــشـــاد مـــشـــکـــلـــم بـــیــا بــیــا بــیــا بــیــا
از ره مـــنـــزل مـــگـــو دیـــگـــر مـــگـــو دیـــگـــر مـــگـــو
ای تـــو راه و مـــنـــزلـــم بــیــا بــیــا بــیــا بــیــا
درربــودی از زمــیــن یــک مــشــت گــل یـک مـشـت گـل
در مــــیــــان آن گــــلــــم بــــیـــا بـــیـــا بـــیـــا بـــیـــا
تـــا ز نـــیـــکـــی وز بـــدی مــن واقــفــم مــن واقــفــم
از جـــمـــالـــت غـــافـــلـــم بـــیـــا بـــیـــا بـــیــا بــیــا
تـا نـسـوزد عـقـل مـن در عـشـق تـو در عـشـق تو
غـــافـــلـــم نـــی عـــاقـــلـــم بــاری بــیــا رویــی نــمــا
شه صلاح الدین که تو هم حاضری هم غایبی
ای عـــجـــوبـــه و اصـــلـــم بـــیــا بــیــا بــیــا بــیــا
